عفونت در افراد مسن

عفونت در افراد مسن
طبق تعریف سن بالای 65 سال مسن محسوب مبشود. تعداد افراد مسن طی سالهای اخیر رو به افزایش است. این گروه سنی بیشتر مستعد عفونت هستند چون هم سیستم ایمنی بدن دچار ضعف میشود و هم تغییرات فیزیولوژیک جسمی خاص این سنین نظیر اختلال گردش خون  سبب آسیب پذیری بیشتر پوست و ایجاد زخم و تاخیر در بهبودی زخم میشود. از طرفی کاهش رفلکسهای طبیعی بدن نظیر رفلکس بلع نیز احتمال عفونت را افزایش میدهد. علاوه بر افزایش احتمال بروز عفونت ؛ خطر مرگ و میر ناشی از عفونت نیز در افراد مسن بیشتر است نظیر احتمال بیشتر مرگ در اثر ذات الریه ؛ مننژیت یا آندوکاردیت . 
هم اکنون افراد مسن درصد قابل توجهی از کل جامعه را تشکیل میدهند و این درصد رو به افزایش است. در سال 1900 میلادی 1% جامعه را افراد بالای 65 سال تشکیل میدادند. این رقم در سال 2000 به 10% رسید و پیش بینی میشود تا سال 2050  حدود 22% باشد که جمعیتی بیش از 2 میلیارد نفر را تشکیل میدهد.
نسبت قابل توجهی از کل مراقبتهای پزشکی که بیمار در طول عمر خود دریافت میکند به چند ماه آخر حیات وی معطوف میشود. افراد مسن به دفعات بیشتری بستری مشوند ؛ زمان بستری شدن طولانی تر و نهایتا مرگ و میر  بیشتری نسبت به گروه سنی جوان دارند. از بین کل بیماریها ؛ عفونت یکی از عمده ترین عواملی است که سبب انتقال بیمار از خانه یا سرای سالمندان به بیمارستان میشود. هم انتقال بیمار مسن  و هم بستری شدن او در بیمارستان میتواند خطر ساز باشد و لذا اکنون تمایل بیشتری برای تجهیز مراکز نگهداری سالمندان و امکان درمان آنها در همان مرکز ایجاد شده است.
بسیاری از عفونتها در سنین بالا با پاسخ کند سیستم ایمنی میزبان همراهند. همیشه باید به این نکته توجه داشت که پاسخ های فیزیولوژیک بیمار مسن به عفونت بطئی است . تب ناشی ازعفونت ممکن است بالا نباشد یا بیمار دچار تب نشود و حتی کاهش درجه حرارت بدن داشته باشد ( هایپوترمی ) ؛ تعداد گلبولهای سفید افزایش نداشته باشد ویا حتی کاهش یابد ( لوکوپنی ) و بطور کلی علائم بالینی در افراد مسن شدت تظاهر کمتری دارند.
عفونتهای سیستم ادرار : یکی از شایعترین عفونتها در افراد مسن است. بطور کلی در همه گروه های سنی بعد از ماه اول تولد؛ عفونت ادراری در زنان شایعتر از مردان است ولی در افراد مسن شیوع یکسان دارد ولی عفونت ادراری بدون علامت در زنان بیشتر از مردان دیده میشود. عفونت ادراری بدون علامت که در آن علائمی نظیر سوزش و تکرر ادرار وجود ندارد  ولی کشت ادرار مثبت است ( رشد میکروب بیش از صد هزار در میلی لیتر ادرار ) در زنان بازای طی کردن هر دهه عمر 1% در سال افزایش می یابد . بعنوان مثال در یک خانم 70 ساله احتمال بروز عفونت ادراری بدون علامت در هر سال 7% است.  در مردان نیز با افزایش سن احتمال عفونت اداری به تدریج افزایش می یابد که یکی ازعلل اصلی آن انسداد مجرای ادرار در اثر بزرگ شدن پروستات است. عفونت ادراری بدون علامت در افراد مقیم سرای سالمندان و نیز افراد مسن که در بیمارستان بستری میشوند شیوع بیشتری دارد. نکته مهم اینکه با توجه به شیوع 10% تا 20% این حالت در افراد مسن ؛ صرفا باکتریوری بدون علامت نیاز به درمان ندارد. درمان باکتریوری در این افراد نه تنها مزیتی از نظر کنترل عفونت ندارد بلکه احتمال مقاوم شدن باکتری و نیز عوارض جانبی دارو نیز افزایش می یابد.  به عکس در حالتی که علائم عفونت ادراری همراه با وجود گلبول سفید درادرار وجود دارد درمان آنتی بیوتیکی الزامی است.در این حالت باید سابقه بستری در بیمارستان ؛ اقامت در سرای سالمندان ؛ تعداد دفعات قبلی که بیمار به عفونت ادراری مبتلا بوده و نیز سابقه دارویی بیمار را دانست و بر اساس میکروب جدا شده از ادرار درمان مناسب انجام داد. اکثر این موارد به عفونت سیستم ادرار تحتانی مربوط میشوند ( سیستیت ) ولی گاه عفونت دستگاه ادرار فوقانی وجود دارد. زمانیکه کلیه ها دچار عفونت شوند ممکن است علائمی نظیر سوزش یا تکرر ادرار چندان واضح نباشند و بیمار فقط با تب یا افت فشار خون مراجعه کند. در اینصورت عموما نیاز به بستری و تجویز آنتی بیوتیک وریدی وجود دارد. درمان امپایریک بر اساس میکروبی که در رنگامیزی ادرار دیده شده شروع میشود و بعد از حصول جواب کشت و قطعی شدن حساسیت آنتی بیوتیک اگر لازم باشد درمان تغییرمیکند.  در اکثر موارد می توان آنتی بیوتیک را بر اساس میکروبی که در رنگامیزی گرم ادرار دیده شده شروع کرد. انتروکوک و استافیلوکوکوس اورئوس ازاصلی ترین میکروبهای ایجاد کننده عفونت ادراری در افراد مسن هستند و چون اغلب درمانهای امپایریک عفونت ادراری بر اساس پوشش میکروبهای گرم منفی انتخاب میشوند باید حتما قبل از شروع درمان وجود این باکتریها را با رنگامیزی یا کشت ادرار اثبات یا رد کرد.
در افراد مسن که عفونت سیستم فوقانی ادرار دارند اختلالات همودینامیک شایعتر از جوانان است و لذا درمان با آنتی بیوتیک تزریقی اولویت دارد و به این دلیل اکثر موارد نیاز به بستری در بیمارستان دارند. در مورد باکتریهای گرم مثبت وانکومایسین یکی از بهترین انتخاب ها است. در مورد باکتریهای گرم منفی یکی از انواع سفالوسپورینهای نسل سوم یا یک بتالاکتام نظیر پیپراسیلین – تازوباکتام یا سیپروفلوکساسین تزریقی انتخاب خوبی است. اگر احتمال وقوع عفونت با میکروبهای مقاوم زیاد باشد باید درمان را با یک بتالاکتام وسیع الطیف یا یک کارباپنم با یا بدون آمینوگلیکوزید انتخاب کرد. اگر از آمینوگلیکوزید استفاده میشود بهتر است با دوز پایین شروع شود و بر اساس سطح سرمی و میزان GFR دوز دارو تعدیل شود. نهایتا درمان اصلی بر اساس حساسیت آنتی باکتریال میکروبی است که در ادرار رشد کرده است.
برای پیشگیری از عفونتهای راجعه سیستم ادراری در زنان ( سیستیت راجعه ) سه راه وجود دارد : 1 : استفاده از پماد استروئید واژینال در زنانیکه واژینیت آتروفیک دارند . 2: استفاده طولانی مدت از نیتروفورانتوئین بعد از درمان اپیزود عفونت ادراری  و 3: استفاده مداوم از عصاره قره قاط ( Cranberry juice) که میتواند تکرر عفونت مثانه را کاهش دهد.
کاتتر ادراری نظیر سوند فولی یکی از عوامل موثر در ایجاد عفونت ادراری در افراد مسن است. لذا تا حد ممکن باید از بکار گیری این وسایل خودداری کرد. تقریبا تمامی افرادیکه برای بیش از 30 روز کاتتر ادراری دارند دچار باکتریوری میشوند ولی درصد کمی از این بیماران عفونت علامت دار پیدا میکنند. ولی در افراد ناتوان که به بیماری سیستمیک تب دار مبتلا میشوند و نیز کاتتر ادراری دارند در بیش از 60% موارد ؛ بیماری سیستمیک ؛ ناشی از عفونت ادراری است. این قبیل عفونت خطرناک است وباید به سرعت درمان شود. کاتتر قبلی باید خارج شود. به نظر نمیرسد تعویض کاتتر با فواصل کوتاهتر یا استفاده از کاتتر نلاتون بتواند خطر ابتلا به عفونت ادراری را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. کاتترهای کاندومی ( اکسترنال ) با ریسک کمتری از باکتریوری یا عفونت علامت دار سیستم ادرار همراه بوده اند.
درمان عفونتهای سیستم ادرار تحتانی :
سیستیت که با : "سوزش ؛ تکرر و اضطرار در ادرار کردن در فردی که تب ندارد" تعریف میشود را میتوان با یک دوره آنتی بیوتیک  کوتاه مدت سه روزه درمان کرد. در زنان مسن با در نظر گرفتن عوارض دارویی و هزینه ؛ درمان کوتاه مدت به اندازه درمانهای طولانی تر مفید و موثر خواهد بود. در برخی موارد میتوان درمان تک دوزی انجام داد ولی احتمال عود عفونت بیشتر است.  در مردانی که به سیستیت راجعه مبتلا هستند نیز میتوان درمان کوتاه مدت انجام داد ولی پیشنهاد میشود این گروه بیماران درمان 7 روزه دریافت کنند. درمانهای طولانی تر نه تنها احتمال عود را کمتر نمی کند بلکه خطر ابتلا به عفونت کلوستریدیوم دیفیسیل ( اسهال ناشی از مصرف آنتی بیوتیک ) را نیز افزایش میدهد. داروهای موثر برای درمان سیستیت عبارتند از : کوتریموکسازول ویا یک کینولون مثل سیپروفلوکساسین یا افلوکساسین. با توجه به افزایش مقاومت باکتریها طی سالهای گذشته و احتمال شکست درمان با داروهای فوق ؛ درموارد خاص باید فوسفومایسین و نیتروفورانتوئین را نیز در ذهن داشت. فوسفومایسین از داروهای قدیمی است که چون کمتر در دسترس بوده وکمتر استفاده شده است؛ اکثر باکتریها نسبت به آن حساس هستند. این دارو به صورت پودر سه گرمی ساخته شده است و استفاده تک دز دارو میتواند سیتیت را درمان کند. در موارد مقاوم تر میتوان فوسفومایسین را بصورت سه گرم هر سه روز یکبار تا سه دوز به کار برد.

نومونیا در افراد مسن
ارتباط بین ابتلا به نومونیا و سن بالا از مدتها پیش شناخته شده بوده. ویلیام اوسلر که خود در اثر ذات الریه فوت کرد در کتاب خود نوشته است " نومونیا همدم افراد مسن " . این بیماری در افراد بالای 65 سال پنجاه برابر شایعتر از افراد جوان است. در مراکز نگهداری از سالمندان باز شیوع بالاتری دارد به گونه ای که این افراد نسبت به همتایان خود در جامعه بین 6 تا 10 برابر بیشتر به ذات الریه مبتلا میشوند. علاوه بر شیوع بالاتر ؛ نومونیا در این سن به هزینه درمان بسیار بیشتری نیاز دارد؛ چون مدت زمان بستری بیمار در بیمارستان طولانی تر است و همچنین بیماریهای همراه وجود دارند . ذات الریه در سنین بالا با مرگ و میر همراه است. حتی تا سه ماه بعد از ترخیص بیمار از بیمارستان احتمال مرگ  تا 20% وجود دارد.
از نظر عوامل بیماریزا ؛ استرپتوکوکوس نومونیه ،  باسیلهای گرم منفی ؛ هموفیلوس اینفلوئنزی و استافیلوکوکوس اورئوس شایعتر هستند. باسیلهای گرم منفی به ندرت در افراد سالم ذات الریه ایجاد میکنند ولی با افزایش سن خطر ابتلا به آنها بیشتر میشود. از علل ویروسی میتوان به RSV اشاره کرد که طی بررسی های اخیر درصد قابل توجهی از علل غیر باکتریال نومونی در افراد مسن را بخود اختصاص داده است. ویروس HPMV یا متانومووایروس انسانی و راینوویروسها در این سن از شیوع بالایی برخوردارند.
تظاهرات بالینی : همانند سایر عفونتها در افراد مسن تظاهر بالینی نومونیا نیز آرامتر از افراد جوان است. تب پایینتر است ؛ سرفه و خلط ممکن است وجود نداشته باشند. در افراد بالای 80 سال نومونیا میتواند کاملا بدون تب تظاهر کند و فقط تغییر در سطح هوشیاری ؛ درد پلورتیک قفسه سینه ؛ سردرد و درد عضلات ایجاد شود.
برای تشخیص عامل بیماریزا در ذات الریه افراد مسن بهتر است برای همه بیماران کشت خون انجام شود . چون دفع خلط برای اکثر بیماران مشکل است در مواردیکه به پاتوژن خاص مشکوک هستیم ویا بیماری شدید است بهتر است برونکوسکوپی و BAL جهت بررسی نوع میکروب انجام شود.
درمان شامل استفاده از یک سفالوسپورین نسل سه با یا بدون ماکرولید ویا فلوروکینولون است. در این دسته بیماران لازم است لژیونلا نوموفیلا را در نظر داشت.
نومونی بیمارستانی در افراد مسن : باز نسبت به گروه جوان شیوع بالاتری دارد. عوامل مستعد کننده برای ایجاد ذات الریه بیمارستانی شامل : سوء تغذیه ؛ نیاز به استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی – Intubation -  و بیماریهای عضلانی – اسکلتی است که سبب ضعف عضلات تنفسی میشود. بیماریهای زمینه ای همراه باید در نظر گرفته شوند. در درمان این بیماران باید حتما میکروب سودومونا را در نظر داشت و استفاده از پوشش آنتی بیوتیک وسیعتر نظیر کارباپنم با یا بدون آمینوگلیکوزید پیشنهاد میشود.
پیشگیری : برای پیشگیری از وقوع ذات الریه در افراد مسن واکسیناسیون سالانه آنفولانزاو نیز واکسن نوموکوک موثر است. واکسیناسیون میتواند هم میزان بستری شدن بیمار و هم میزان مرگ و میر را کاهش دهد. هر چه بیماریهای زمینه ای همزمان بیشتر باشند نیاز به واکسیناسیون آنفولانزا و نوموواکس نیز بیشتر است. نظیر افرادیکه بیماریهای مزمن قلبی عروقی دارند . چون میزان ساخت پادتن درافراد بالای 65 سال کمتر است بهتر است چهار دوز واکسن غیرفعال شده آنفولانزا ( به فواصل یک ماه ) به بیمار تزریق شود تا بتواند میزان آنتی بادی خون را 1.5 تا 2 برابر افزایش دهد.
برای پیشگیری از شیوع عفونت در مراکز نگهداری سالمندان باید تماس بیماران را با افراد سالم به حداقل رساند. استفاده از یک داروی ضد ویروس آنفولانزا نظیر اوسلتامیویر برای پروفیلاکسی بروز آنفولانزا در زمان پیک بیماری پیشنهاد میشود.
در مورد واکسن پنوموکوک نتایج به اندازه واکسن آنفولانزا شفاف نیستند به گونه ای که برخی مطالعات تزریق این واکسن را چندان موثر نمیدانند. ولی در کل استفاده از واکسن نوموکوک میتواند شیوع و نیز شدت بیماری راکاهش دهد. پیشنهاد فعلی استفاده از واکسن کونژوگه 7 سویه ای است. ( 7-valent pneumococcal vaccine )
سل ریوی در افراد مسن : 
شیوع سل در افراد بالای 65 سال دو برابر افراد جوان است . سل در افراد مسن ناشی از فعالیت عفونت نهفته در قبل است که در اثر ضعیف شدن سیستم ایمنی توان تکثیر مجدد می یابد و عفونت عضو ایجاد میکند. سوء تغذیه ؛ شیوع بیشتر دیابت دراین گروه سنی و سایر بیماریهای زمینه ای و نیز استفاده از کورتیکواستروئیدها میتواند نقص ایمنی را تشدید کرده و احتمال فعالیت مجدد باسیل سل را بیشتر میکند.
برای اقامت در سرای سالمندان باید تست توبرکولین انجام شود. برای افرادیکه چند بار تست PPD انجام داده اند و ممکن است نتیجه قابل اعتماد نباشد میتوان از تست کوانتی فرون استفاده کرد : QuantiFERON-TB Gold یا به اختصار QFT-G . برای افرادیکه تست کوانتی فرون مثبت دارند باید رادیوگرافی قفسه صدری انجام و به فواصل تکرار شود ( هر شش ماه تا 24 ماه یکبار – بسته به میزان شیوع سل در جامعه ) . افرادیکه تست PPD یا کوانتی فرون مثبت دارند باید بدقت از نظر علائمی نظیر کاهش وزن ؛ تب ؛ علائم ریوی ؛ بزرگی غدد لنفاوی یا تغییر در تستهای کلیوی تحت نظر و کنترل باشند. نکته اصلی در اینکه بتوانیم سل را تشخیص دهیم این است که به فکر آن باشیم. افراد مسن مبتلا به سل فعال نسبت به افراد جوان مبتلا به سل احتمال کمتری دارد که تست مثبت داشته باشند. در واقع احتمال منفی شدن تست PPD در افراد مسن مبتلا به سل فعال کمتر است. این نکته را نیز باید در نظر داشت که بسیاری ازعلائم آتیپیک هستند. مثلا تب ؛ تعریق شبانه و خلط خونی در افراد بالای 60 سال کمتر دیده میشود. به همین ترتیب احتمال سل حفره ای در افراد مسن کمتر است. به طور کلی میتوان گفت حدود ¼ افراد مسن مبتلا به سل ریوی فاقد علائم و نشانه های کافی برای تشخیص سل هستند.
کموپروفیلاکسی دارویی با ایزونیازید در افراد مسن که  سل نهفته دارند ( تست PPD مثبت بدون حضور علائم سل ) باید مثل سایر افراد انجام شود. سمیت دارویی ایزونیازید در این دسته افراد بیشتر از جوانان نیست و این مسئله نباید مانع از تجویز دارو به بیماران بالای 65 سال شود.
زخم بستر و عفونت پوست :
زخم فشاری یا زخم بستر در افراد مسن و ناتوان شایع است و نیز درمانی دشوار دارد. شیوع زخم بستر در افراد مقیم سرای سالمندان حدود 25% است. در افرادیکه اختلال در راه رفتن و فعالیت دارند ایسکمی پوست ایجاد شده و نکروز و بدنبال آن زخم تشکیل میشود. زخم میتواند بصورت موضعی ( در سطح یا عمق ) گسترش یابد و سبب ایجاد سلولیت ؛ استئومیلیت مجاورتی و نهایتا باکتریمی شود.
مهمترین نکته در امر پیشگیری از ایجاد زخم ؛ پایش مکرر بیمار در معرض خطر زخم ؛ کاهش عوامل فشار بر پوست ؛ برقرار کردن شرایط خشک و تمیز برای پوستی که در شرف زخم شدن است و اصلاح سوء تغدیه بیمار است. تشکهای ویژه نظیر تشک مواج یک راه موثر برای پیشگیری از ابتلا به زخم بستر است و باید در جامعه فرهنگ سازی شود.
از نظر باکتریولوژی اکثر عفونتهای زخم بستر پلی میکروبیال هستند. بی هوازیها نقش اصلی را دارند و بدنبال آن استافیلوکوک ؛ انتروکوک ؛ پروتئوس ؛ E.Coli و سودومونا از شایعترین ها هستند. از باکتریهای بی هوازی میتوان به پپتواسترپتوکوکها ؛ باکتروئیدس فراژیلیس و گونه های کلوستریدیوم اشاره کرد. شناسایی باکتری اصلی دشوار است. سواب از روی زخم یا حتی کشت ترشحات زخم نمیتواند بصورت دقیق عامل بیماریزا را شناسایی کند. این روشها عموما باکتریهای کلنیزه شده روی زخم یا پوست را مشخص میکنند. بهترین روش این است که از لبه سالم زخم با سوزن بلند مرکز زخم را آسپیره کرده و برای کشت ارسال کرد.
درمان زخم بستر عموما به برطرف کردن فشار ؛ دبریدمان زخم و بهبود وضعیت تغذیه معطوف میشود. به درمانهای موضعی نباید اکتفا کرد. آنتی بیوتیکهای موضعی عموما بی تاثیرند. زخمهایی که دچار عفونت ثانویه هستند را باید با آنتی بیوتیک سیستمیک درمان کرد. رژیمهای آنتی بیوتیکی متعددی برای درمان زخم پوستی ؛ استئومیلیت مجاورتی و باکتریمی ناشی از زخم پیشنهاد شده اند. عموما یک دوره 10 تا 14 روزه آنتی بیوتیک کفایت میکند ولی مطالعه خاصی در جهت مشخص کردن دوره دقیق درمان آنتی بیوتیک سیستمیک انجام نشده است. اگر استئومیلیت مجاورتی وجود داشته باشد طول دوره درمان افزایش می یابد. درمان زخمهای با نکروز وسیع بسیار دشوار و اکثرا بی تاثیر است.  درمواردیکه سلولیت شدید ایجاد شده باشد و احتمال باکتریمی مطرح باشد درمان اورژانسی زخم لازم است. این حالت با خطرمرگ ومیر نسبتا زیادی همراه است. باکتریهای اصلی که در زمینه زخم بستر میتوانند تهاجم خونی پیدا کنند عمدتا : استافیلکوکوس اورئوس ؛ پروتئوس میرابیلیس و باکتروئیدس فراژیلیس هستند. لذا رژیم درمانی که انتخاب میشود باید به گونه ای باشد که بتواند این باکتریها را پوشش دهد.
برخی از انواع زخم بستر ممکن است به فرم شدید و خطرناک تبدیل شوند و در افراد مسن با مرگ و میر همراه باشد. عفونت زخم با استرپتوکوک پایوژن ( بتا همولیتیک گروه A ) با میزان بالایی از احتمال عفونت خون همراه است و نیز در مراکز نگهداری سالمندان حالت مسری دارد. با توجه به این موارد درمان هرچه زودتر زخم عفونی لازم است.
زونا در افراد مسن شایع است و میتواند ظاهری شبیه زخم بستر ایجاد کند. وجه افتراق آن صرف نظر از ماهیت طاولی بیماری در روزهای اول این است که زونا با درد و سوزش شدید همراه است و در اکثر موارد قبل از بروز زونا تروما ( ضربه ) به ناحیه وجود داشته است.

Bacteremia یا عفونت خون :
بعلت شیوع بیشتر بیماریهای زمینه ای مزمن در افراد مسن باکتریمی ناشی از آن نیز بطور شایعتر دیده میشود. این عفونت فی نفسه کشنده است. چه در گروه بیماران بستری و چه افراد جامعه باکتریمی درافراد مسن شایعتر است. به گونه ای که احتمال ابتلا به sepsis در افراد بالای 65 سال 13 برابر افراد جوان تخمین زده میشود. کند شدن پاسخ ایمنی میزبان در کنترل عفونت یکی از عوامل این شیوع است. واضح است که افراد مسن ممکن است باکتریمیک باشند ولی تب نداشته باشند. به همین ترتیب تعداد زیادی از بیماران ممکن است لکوسیتوز نیز نداشته باشند. ضعف و تغییر سطح هوشیاری در اغلب موارد از اولین علائم محسوب میشود. از شایعترین علل باکتریمی که بعنوان منشاءورود میکروب به بدن محسوب میشود سیستم ادراری ؛ عفونتهای داخل شکمی و ریه ها هستند. در مراکز نگهداری طولانی مدت شایعترین حالتی که به سپسیس منجر میشود عفونت سیستم ادراری است. مقام دوم بعد از آن را عفونت ریه به خود اختصاص میدهد. گاه عفونت پوست موجب ورود میکروب به خون میشود که در این حالت اکثرا استافیلوکوک اورئوس عامل آن است. استافیلوکوک اپیدرمایدیس و باسیلهای گرم منفی و نهایتا بی هوازیها نیز میتوانند سبب باکتریمی شوند. اگر عفونت سیستم ادراری موجب باکتریمی شود اکثرا باسیلهای گرم منفی و انتروکوک عامل هستند. از سیستم تنفس H.Infuenzae . S.Pneumoniae  و استرپتوکوکهای گروه B و در عفونتهای سیستم صفراوی اکثرا باسیلهای گرم منفی و انترکوک بیماری ایجاد میکنند.
بعلت خطر ایجاد عوارض و احتمال مرگ و میر بالا بهتر است به محض شک بالینی به این بیماری درمان شروع شود. باید در نظر داشت که در افراد مسن بخصوص آنها که در سرای سالمندان ساکنند ؛ باکتریهای با مقاومت سطح بالا شایع هستند. چون افراد مسن آنتی بیوتیکها را کندتر متابولیزه میکنند باید تنظیم دز مدنظر باشد. استفاده از آمینوگلیکوزیدها بعلت اثرات زیان بار روی گوش و کلیه باید محدود به شرایط خاص باشد.
آندوکاردیت عفونی :
این بیماری نیز در افراد مسن شایعتر است. یکی از احتمالات شیوع بیشتر آندوکاردیت درسنین بالا این است که بیمارانی که به اختلالات دریچه ای مبتلا هستند مدت زمان بیشتری را با این اختلال سپری کرده اند ویا خیلی از آنها دریچه مصنوعی قلب دارند ویا وسایل مونیتورینگ داخل عروقی در بدن آنها بعبیه شده است.
تشخیص آندوکاردیت در این گروه سنی دشوار است. اغلب علائم و نشانه های اولیه بیماری غیر اختصاصی هستند و شامل : ضعف ؛ بیحالی ؛ کاهش وزن ؛ گیجی و کاهش سطح هوشیاری می باشند. ضایعات محیطی آندوکاردیت نظیر اوسلر نود کمتر دیده میشود. تظاهرات اسکلتی- عضلانی در ابتدا به حساب بیماریهای مفصلی و روماتیسمی گذاشته میشود و سوفل قلبی با تصور اینکه ناشی از کلسیفیکاسیون دریچه است ندیده گرفته میشود.
باکتریهای گرم مثبت با احتمال بیشتری آندوکاردیت ایجاد میکنند. انتروکوک و استپتوکوک با منشاء گوارشی از شایعترینها هستند. در افرادیکه عفونت دریچه مصنوعی قلب پیدا میکنند استافیلوکوک شیوع بیشتری دارد.
درمان : گرچه درمان آندوکاردیت در افراد مسن تفاوت بارزی با سایر گروههای سنی ندارد ولی دو نکته را باید توجه کرد : اول اینکه آنتی بیوتیکها دیرتر از بدن دفع میشوند و با توجه به تاثیرات سمی آنها سطح خونی دارو باید به کرات چک شود. دوم آنکه چون افراد مسن بخوبی محیط بیمارستان راتحمل نمیکنند باید تدبیری اندیشید تا بخش اعظم درمان وریدی خارج از محیط بیمارستان انجام پذیرد. علاوه بر اینکه عوارض قلبی آندوکاردیت در افراد مسن شایعتر است احتمال آمبولی شریانی نیز بیشتر است. با توجه به این مسائل اهتمام به پیشگیری دارویی آندوکاردیت در افراد مسن لازم می نماید.
اسهال عفونی :
یکی از شایعترین علل ابتلا و مرگ و میر افراد مسن است. این مسئله در مراکز نگهداری سالمندان اهمیت بیشتری دارد. افراد مسن بعلت کاهش یا فقدان اسید معده ؛ بیشتر مستعد عفونت با میکروب سالمونلا هستند . اختلالات حرکتی روده ها ؛ وجود بیماریهای گوارشی همزمان و داروهایی که سبب کندی حرکات روده میشوند  احتمال این عفونت را تشدید میکند. لذا اکثر محققین اعتقاد دارند حتی عفونتهای ساده سالمونلایی در افراد بالای 50 سال با آنتی بیوتیک مناسب درمان شود. احتمال عوارض عروقی ناشی از باکتریمی سالمونلا نیز در افراد مسن بالاتر است. در درمان این عفونت آنتی بیوتیکهای گروه کینولون نقش بسیار مهمی در درمان امپایریک اسهال دارند . همچنین در مورد شیگلا چون استفاده از آنتی بیوتیک طول دوره بیماری را کوتاه کرده و از ایجاد اختلالات آب و الکترولیت می کاهد پیشنهاد میشود اینگونه عفونت نیز سریع درمان شود. درمورد کامپیلوباکتر ژژنی ؛     E.coli مهاجم ؛ ویبریو همولیتیکوس و ییرسینیا انتروکولیتیکا نیز دیدگاه درمانی مشابه است. 
در سرای سالمندان طغیانهای اسهال عموما در زمستان رخ میدهد. نوروویروسها و روتاویروسها عامل اصلی هستند. نوروویروس نسبت به خیلی از ضدعفونی کننده ها مقاوم است و نیز تعداد کمی از آن قادر است عفونت را منتقل کند. بیماریکه به اسهال نوروویروسی مبتلا شد گرچه طول دوره بیماری بیش از 4 روز طول نمیکشد ولی میتواند ویروس را بمدت یکماه  ازدستگاه گوارش خود دفع کند. استفاده مشترک از حمام و سرویس بهداشتی ؛ نگهداری افرادیکه بی اختیاری دفع مدفوع دارند و عدم رعایت بهداشت دست از عمده ترین عوامل گسترش ویروس اسهال در سرای سالمندان است.
از سایر علل اسهال در سالمندان میتوان به EHEC ( O157:H7 ) ؛ کریپتوسپوریدیوم و کاندیدا اشاره کرد. گرچه کاندیدا میتواند سبب اسهال سالمندان شودولی جداسازی آن از نمونه مدفوع دلالت مستقیم بر بیماریزایی آن ندارد و میتواند صرفا کلنیزاسیون کولون باشد. میکروسپورا میتواند اسهال مزمن ایجاد کند. آلودگی با کرمهای قلابدار در برخی مراکز گزارش شده اند.
عفونتهای سیستم اعصاب مرکزی :
مننژیت :  همانند سایر بیماریهای عفونی در گروه مسن مرگ و میر مننژیت نیز بیشتر از افراد جوان است. گاه این رقم به بیش از دو برابر میرسد. باکتریهایی که درافرادمسن میتوانند مننژیت ایجاد کنند تا حدی با بیماریزایی سنین جوانی فرق دارند . در سنین پایین مننگوکوک و هموفیلوس اینفلوئنزی عمدتا مننژیت ایجاد میکنند ولی در سنین بالا پنوموکوک ؛ لیستریا منوسیتوژن ؛ باسیلهای گرم منفی و استرپتوکوک آگالاکتیا بعنوان عوامل بیماریزای اصلی محسوب میشوند. مننژیت ویروسی ( آسپتیک ) دراین سنین چندان شایع نیست.
علائم مننژیت در افراد مسن واضح نیستند. سفتی گردن بعلت سائیدگی مهره های گردنی در افراد مسن یک یافته طبیعی است ولی وجود سفتی گردن بدون حضور سایر علائم مننژیت نباید صرفا به حساب استئوآرتریت گذاشته شود و باید با احتساب وجود مننژیت با وسواس مورد بررسی قرار گیرد. تب و کاهش سطح هوشیاری از اصلی ترین یافته های مننژیت در سنین بالا است. اما یافته های آزمایشگاهی تقریبا شبیه گروه سنی جوان است. عوارض ناشی ازمننژیت بیشتر دیده میشود .
درمان امپایریک مننژیت در افراد مسن باید بتواند باکتریهای اصلی را پوشش دهد لذا علاوه بر یک سفالوسپورین نسل سه برای درمان لیستریا منوسیتوژن باید آمپی سیلین نیز به سفوتاکسیم اضافه شود. درمناطقی که مقاومت نوموکوک به سفالوسپورین نسل سه بالا است افزودن وانکومایسین به رژیم دارویی تا مشخص شدن نتیجه آنتی بیوگرام ضروری است.  
از عفونتهای ویروسی دستگاه اعصاب مرکزی میتوان به عفونتهای آربوویروسی اشاره کرد. شاخص ترین آنها آنسفالیت west Nile است. اغلب موارد عفونت در بیماران بالای 50 سال رخ میدهد. اکثرا بدون علامت است و ممکن است تب تنها علامت بیماری باشد ولی گاه بیماری فرم شدید بخود میگیرد و عوارض مغزی- عصبی پایدار بجا میگذارد. بهبودی به کندی صورت میگیرد بطوریکه اکثر بیماران تا یکسال بعد از ابتلا به آنسفالیت هنوز عوارض نورولوژیک دارند.
عفونت مفصل :
شایعترین مفاصل که در افراد مسن درگیر میشوند عبارتند از : زانو ؛ مچ دست و شانه. گرچه درد و تورم در اغلب افراد دیده میشود ولی افراد مسن به ندرت بعلت عفونت مفصل زمین گیر میشوند و نیز اسپاسم عضلانی در این دسته افراد کمتر است. نیمی از بیماران لکوستوز ندارند . در افراد جوان اکثریت قریب به اتفاق موارد ناشی از استافیلوکوک اورئوس  است ولی درافراد مسن ژرمهای گرم منفی شیوع دارند . احتمال وقوع استئومیلیت بدنبال آرتریت سپتیک وجود دارد. بیماریهای زمینه ای نظیر آرتریت روماتوئید و پروتزهای مفصلی و نیز سائیدگی غضروف مفاصل به عفونت مفصل کمک میکند. از طرفی کند شدن سیستم ایمنی ؛ وجود دیابت ؛ استفاده از داروهای استروئیدی نیز این فرایند را تشدید میکند.
تب با منشا نامشخص :
عمدتا در افراد مسن درجه حرارت بدن پایین تر است ولذا واکنشهای تب دار در این گروه سنی شدت کمتری دارند. در افراد بالای 65 سال درجه حرارت زیر زبانی بالای 37.2 باید تب در نظر گرفته شود. این رقم در افراد جوان 37.6 درجه سانتیگراد ( هنگام عصر ) است. از شایعترین دلایل تب در این گروه سنی : نومونیا (24%) و عفونت ادراری (22%) و سپتی سمی (12%) است. ممکن است این بیماریها درافراد مسن اصلا با تب همراه نباشند و حتی تاکی کاردی ؛ تاکی پنه یا لکوسیتوز نیز نداشته باشند.
FUO در افراد مسن دو علت اصلی دارد : الف ) بیماریهای روماتیسیمی  ب) بیماریهای عفونی. از بیماریهای روماتولوژیک خاص این گروه سنی میتوان به آرتریت تمپورال و پلی میالژیا روماتیکا اشاره کرد. از بین بیماریهای عفونی که میتوانند به FUO منجر شوند سل جزء شایعترین ها است. بجز این دو دسته اصلی ؛ بیماریهای بدخیم و تومورال نیز درصد قابل توجهی از علل FUO را شامل میشوند. یکی از بهترین روشهای تشخیصی تب با منشاء ناشناخته در افراد مسن PET scan  یا PET-CT است .
استفاده از آنتی بیوتیک در افراد مسن :
بیشتر بودن مسمومیت دارویی ؛ اختلال در جذب دارو از دستگاه گوارش ؛ متابولیسم کبدی و کلیوی داروها از نکاتی است که برای تجویز هر دارو و بخصوص آنتی بیوتیک باید در نظر داشت. استفاده زیاد و طولانی از آنتی بیوتیک برای درمان عفونتهای مختلف در این گروه سنی الگوی مقاومت باکتریال را تغییر میدهد و احتمال مقاوم بودن باکتری بیشتر است. بعنوان مثال استفاده از فلوروکینولون ها برای درمان عفونت ادراری سبب مقاوم شدن باکتریها به این آنتی بیوتیک شده است. مقاومت نسبت به سیپروفلوکساسین و کوتریموکسازول نسبت به پنج سال پیش دوبرابر شده است.
واکسیناسیون :
واکسن هپاتیت B و A : طبق مطالعات انجام شده تیتر آنتی بادی علیه ویروسهای هپاتیت در جمعیت مسن کاهش داشته و لذا واکسن بوستر برای بیماران مقیم سرای سالمندان توصیه میشود.
واکسن تب زرد : عوارض واکسن تب زرد در افراد مسن که برای اولین بار این واکسن را دریافت میکنند بسیار بیشتر از جوانان است. طول دوره دفع ویروس از بدن ؛ شدت عوارض بیشتر و میزان آنتی بادی ساخته شده بدنبال واکسن کمتر است.
واکسن زونا : واکسن ویروس زنده ضعیف شده است و تمام افراد بالای 60 سال باید این واکسن را دریافت کنند. بخصوص افرادیکه سابقه ابتلا به زوستر داشته اند و یا بیماری زمینه ای دارند. پاسخ آنتی بادی در گروه سنی 60 تا 69 سال بهتر و بیشتر از گروه سنی 70 سال به بالا است. واکسن زوستر هم شدت نورالژی بعد از زونا و هم تعدد عفونتها را کاهش میدهد. این واکسن عوارض قابل توجهی ندارد.
واکسن کزاز باید به افراد مسن تزریق شود. در مورد واکسن نوموکوک در بخش عفونتهای دستگاه تنفس بحث شد.
پیشگیری :
گرچه اکثر مطالعات سن بالای 65 سال را مساوی با درجاتی از نقص ایمنی بحساب می آورند ولی برخی مطالعات نیز اثبات کرده اند که صرفا سن ( به تنهایی ) فاکتور خطر برای کسب عفونت محسوب نمیشود. در یک بررسی روی جمعیت آمریکایی ؛  89% افراد بین 65 تا 74 سال کاملا سالم و بدون مشکل جسمی بوده اند. از بین افراد 75 تا 84 ساله 73% از وضعیت جسمی شان ابراز رضایت کرده اند و 40% افراد بالای 85 سال امیدوار بوده اند که روال زندگی سالمی در آینده داشته باشند. افراد مسن اگر واکسیناسیون را بطور کامل انجام دهند ؛ تغذیه مناسب داشته باشند ؛ ورزش کنند و در جامعه حضور داشته باشند میتوانند کیفیت زندگی مطلوب داشته باشند.